Мікола Гамолка - Цытадэль неба Страница 12

— Ты павінен для гэтай дарогі мець самае галоўнае — здароўе. Як сябе адчуваеш?

— Містэр Уолтэр, каб тут былі ільвы, я наглядна паказаў-бы гэта. А так, калі пахвалюся, вы не паверыце.

Сенатар лагодна ўсміхнуўся.

— Што ні кажы, ты, Поль, добры хлопец. Не дарэмна цябе пакахала Элсі. Праўда, у цябе ёсць недахоп — беднасць, але гэта нічога, ты будзеш шчасліўчыкам.

— Значыць, мая кандыдатура пэўная? — перапытаў Поль, баючыся, каб сенатар не перамяніў сваёй думкі.

—О, так!

— I я магу аб гэтым сказаць Элсі?

— Вядома. Дарэчы, я паклічу яе сюды.

— Я шаную ваша давер’е. Тысячу разоў дзякую за гэта!..

У гэты момант дзверы расчыніліся, і сівы лекай нізка пакланіўся.

— Паклічце міс Элсі, — загадаў яму сенатар.

Хутка яна ўвайшла — у белай сукенцы, шчаслівая, радасная.

— О, мілы Поль! Па вачах бачу ты добра пагаварыў з па, — сказала яна, сядаючы побач з ім.

— Так, ты ўгадала — я адчуваю сябе сапраўды на небе, — згадзіўся Поль. — Цяпер усё вырашана — мы будзем разам! Ці не так, містэр Уолтэр?

— Сэр, я даў слова i выканаю свой бацькоўскі абавязак. Элсі, моцна любі гэтага хлопчыка. Ен непакорны, задзірысты, прагавіты. За ім трэба добрае вока.

— Па, я сёння шчаслівая. Загадай, калі ласка, накрыць стол.

Яны разам увайшлі ў невялікую гасціную. Пакуль гаварылі аб розных гарадскіх навінах, лёкай з незвычайнай спрытнасцю падаваў на стол закуску.

У пазалочаных вядзёрках, напоўненых лёдам, стаяла шампанскае, асобна былі пададзены віны з французскіх і іспанскіх склепаў.

— Гэты маленькі банкет дазвольце адкрыць, — сказаў, лагодна ўсміхаючыся, сенатар, — тостам за перамогу нашай вялікай справы, за славу Штатаў.

Элсі прыемна было бачыць, як бліснулі вочы Поля. Ён ахвотна выпіў і старанна заняўся смажаным фазанам.

Пасля віна размова пайшла больш жвава. Поль Арноль загаварыў з пахвальбой.

— Я не сумняваюся, што апраўдаю давер’е нашага прэзідэнта, нашага народа. Гісторыя Зямлі, можна лічыць, ужо закончана. 3 гэтага часу пачынаецца гісторыя Месяца. I створым яе мы, сыны Штатаў. За Месяц, за пяць мільёнаў долараў, Элсі!

Яе тонкія вусны раскрыліся, i твар асвяціуся ўсмешкай.

— Мой харошы хлопчык, ты сёння двойчы шчаслівыі — сказала Элсі і, нахіліўшыся, пацалавала Поля ў шчаку.

Пасля абеду Поль з Элсі на паветраным аўтамабілі накіраваліся на пагулянку за горад.

...Прайшло два месяцы. Поль заняўся вывучэннем касмічнай ракеты, сакрэтамі яе кіравання. У экіпаж разам з Полем трапілі яшчэ два хлопцы — Макс Вэл, былы рыбак, i негр Роб Пітэрс. Поль займаўся асобна ад іх, ён быў капітанам касмічнага карабля.

Напярэдадні адлёту Поль рашыў пагаварыць са сваімі спадарожнікамі. Яны сустрэліся на ракетадроме ў бары; дзе загадзя быў падрыхтаваны столік.

— Вы будзеце мне вельмі карыснымі ў нашым падарожжы, — адразу сказаў Поль, калі ўсе члены экіпажа сабраліся за сталом. — Мы адкрыем для людзей новы свет, мы паб’ем казырны туз іспанца Калумба, якім ён засланяў любое адкрыццё. Джэнтльмены, — ён перавёў дыханне і прамовіў горача, з энтузіязмам: — Мы не толькі адкрыем новы свет, мы пасыплем нашы жыццёвыя сцежкі доларамі. Макс Вэл, кім ты быў раней?

— Рыбаком, сэр, — з гонарам адказаў Макс.

— Цябе не здавальняла мора? Ці нехапала рыбы?

— Патануў мой бот, i я застаўся з голымі рукамі.

— Не сумуй. Цяпер ты будзеш багатым чалавекам! У цябе ёсць нявеста? — нечакана запытаўся Поль.

— Ёсць, сэр.

— Яна будзе самай шчаслівай нявестай у свеце. Мы першымі трапім на Месяц, мы абшарым яго горы і цясніны, прывязем на Зямлю алмазы, золата, рубіны і сапфіры. Гэта будзе нядрэннае папаўненне нашых кішэняў, у якіх ужо, можаце лічыць, ляжыць пяць мільёнаў долараў.

Макс кісла усміхнуўся:

— О, я малю нашага бога аб гэтым. Аднак, сэр, не забывайце: мы рызыкуем — можам трапіць чорту ў зубы!

Поль Арноль гэтую заўвагу свайго падначаленага сустрэў не зусім ветліва.

— Вы не верыце ў нашую справу? Значыць, не верыце Штатам! — кінуў ён са злосцю ў твар Макса.

— Навошта такія вывады, сэр? — абурыўся ў сваю чаргу рыбак. — Мой бот загінуў у ста мілях ад берага, а мы-ж будзем у нашай пасудзіне значна далей. Я гавару так, каб папярэдзіць вас, капітан. Трэба праверыць усе разлікі ракеты. Некаторыя газеты сцвярджаюць, што наш палёт — авантура!

Арноль насцярожыўся. Яго працяў нервовы халадок нядобрага прадчування. Раней ён не думаў аб небяспецы. Няўжо Макс мае рапыю? Але, успомніўшы пра Элсі, пра апошнюю размову з сенатарам Уолтэрам, ён супакоіўся. Твар яго зноў палагаднеў.

— Я не думаю, Макс, -— паблажліва сказаў ён, — што нас пасылаюць на пагібель. Калі ты чуў што-небудзь такое, дык гэта выдумкі чырвонай прапаганды.

— Дай бог, каб гэта было так, сэр, — сказаў рыбак. — Але перасцярога ніколі не шкодзіць.

— Слухайце, Макс, некаторыя людзі знаходзяць шчасце свайго жыцця ў рызыцы. Вось i мы ў некаторай ступені рызыкуем... — падумаўшы, згадзіўся Поль.

3 Робам Пітэрсам Арноль не гаварыў, нават не пазіраў у яго бок. Ён абураўся, што ў экіпажы ракеты будзе негр, i нават заявіў пратэст адміністрацыі ракетапорта i Уолтэру.

— Скажыце, як трапіла да нас чорная свіння? — зласліва запытаўся ён. — Няўжо з сямі тысяч добраахвотнікаў нельга выбраць падыходзячага хлопца? Я патрабую замяніць яго. Чорная костка на караблі — дрэнная прыкмета!

Уолтэр выслухаў усё гэта, усміхнуўся і з паблажліва-апякунскім выглядам спытаў:

— Скажы, Поль, хто служыць белым у Штатах?

— Негры! — не задумваючыся, адказаў той.

— Дык чаго ты хвалюешся? У тваім экіпажы павінен быць добры, надзейны слуга. Мы табе яго і далі.

Поль закусіў губу, заміргаў вачыма. Пярэчыць далей не было як.

Роб Пітэрс слухаў размову ўважліва, пачціва. Яго шырокі чорны твар зіхацеў пад святлом люстры, нібы адпаліраваны з каменя. Пульхныя губы яго не варушыліся, але чыстыя, вялікія вочы ззялі кемлівасцю.

Відаць было, што гэты чалавек не з тупой пакорлівасцю адносіцца да свайго новага гаспадара. Роб быў партовым грузчыкам, але ў апошнія два гады не працаваў — яму не знаходзілася работы. Ён галадаў, пакутаваў, не меў над галавой даху. Як добра, што ён першы запісаўся ў добраахвотнікі. Цяпер Роб сыты, спакойны, але ў душы незадаволены. Ён, мабыць, мацней за сваіх спадарожнікаў адчуваў рызыкоўнасць палёту, але маўчаў, не гаварыў нікому пра гэта, баючыся згубіць выгаднае месца.

Цяпер ён сядзеў у бары ціха і слухаў гаспадара з паказной ветлівасцю.

— Мне патрэбны адданыя людзі, — гаварыў Поль Арноль. — I мне здаецца, вы разумееце гэта. У вас павінны быць сталёвыя нервы, цвёрдая рука. Цяжкасцей у нас будзе шмат, мы пойдзем ім насустрач, мы іх пераможам. Ніякай самастойнасці ў паводзінах! Усё рабіць па майму загаду і ўказанню. Зразумела?

— Так, сэр, — адказалі Макс і Роб у адзін голас.

— Больш вас не затрымліваю, — сказаў Поль і ўстаў з-за стала. — Жадаю дапіць сваё у бакалах і набрацца сіл на дарогу.

Яго падначаленыя пакланіліся.

Поль Арноль выйшаў з бара.

Макс i Роб яшчэ доўга сядзелі за кубкамі піва, але гаварылі мала. Невядомасць будучыні і вабіла іх і адначасова палохала.

Гэта былі смелыя хлопцы — такімі іх зрабіла жыццё. Яны былі гатовы да ўсяго на свеце. За час падрыхтоўкі да палёту Макс i Роб зблізіліся, але паміж імі яшчэ не было поўнага давер’я.

Роб трымаў сябе замкнута, Макс, наадварот, быў гаваркі. Пра што не спытаешь, усё ён ведае, на ўсё мае сваю думку. Роўнадушным Макс быў толькі да самога сябе i да свайго лёсу.

У зале было шмат народу. Сіняватай хмаркай вісеў пад столлю дым. За бліжэйшым столікам чатыры чалавекі з жылістымі шыямі і кароткімі дужымі рукамі нешта з запалам абмяркоўвалі.

Макс адпіў з бакала і прыслухаўся.

— У іх няма апоры ў жыцці — вось яны і згадзіліся, — сказаў адзін.

— Калі чалавек у роспачы, ён губляе галаву, — глыбокадумна заўважыў другі.

— Мы не можам жыць без сенсацыі і аднаго дня, — прамовіў трэці, i Макс зразумеў, што гутарка ідзе пра іх экіпаж. Ён сумна ўсміхнуўся: «Вось што думаюць пра нас людзі. I куды мы глядзелі, калі ўлезлі ў гэтую справу?»

Да яго слыху зноў данесліся словы. На гэты раз гаварыў, відаць, чацвёрты. Голас яго быў густы, нізкі, працяжны:

— Ёсць упартыя людзі — хочуць абавязкова памерці. Яны шукаюць смерці вельмі настойліва. Па-мойму, гэтыя хлопцы з катэгорыі такіх...

Макс зірнуў на Роба, кіўнуў у бок стала.

— Ты чуеш, аб чым яны гавораць? — спытаў ён.

Роб роўнадушна кіўнуў галавою.

— Хадзем адсюль, — заспяшаўся Макс. — Я не хачу атручваць душу балбатнёй гэтых зайздроснікаў. Як ты думаеш, яны не ад зайздрасці так гавораць? А калі-б ім прапанаваць нашы месцы — мабыць, на сёмым небе сабе былі-б, — сказаў ён неяк няўпэўнена.

Роб устаў з-за стала, пайшоў за Максам да выхаду.

Вечарэла. Над горадам, апярэдзіўшы вячэрнюю зару, успыхнула зарава агнёў.