Алесь Рылько - Стуканок у аблавушцы (на белорусском языке) Страница 2

Старшыня чамусьцi быў не ў гуморы, сказаў, што рыбу ў яго сям'i нiхто не есць, хiба толькi кот, i адмовiўся ад гасцiнца.

Стуканок падумаў: "Але ж дагэтуль не разарвала цябе ад маёй рыбкi... Цi не набiваеш ты сабе цану? Можа хочаш, каб я табе што-небудзь iншае падсунуў?"

У хату зайшоў чарнявы хлопчык.

- Сярожа, - сказаў яму бацька, - вазьмi, сынок, анучу i пратры матацыкл.

Чарнявы хлопчык пайшоў, i тады Стуканок, у прадчуваннi нечага нядобрага, палахлiва разяўляючы рот, запытаў у гаспадара:

- Дык а што ж гэта ў вас: два сыны i абодва Сяргейчыкi? Адзiн чарнявы, а другi... бялявы?

- Адзiн сын у мяне, - адказаў старшыня, - чарнявы, як вы кажаце. Месяцы са два гасцяваў у бабулi, толькi пазаўчора вярнуўся.

Стуканок пабялеў з твару... А старшыня дабiў яго канчаткова:

- Можа вы, дзядзька Пiлiп, маеце на ўвазе Мiцьку, сына Паўлiхi? Вунь таго самага, што па плоце лазiць? - i паказаў праз акно.

Стуканок убачыў на двары Паўлiхi накольнiка Мiцьку, якi да гэтага часу так падатлiва называўся Сярожам, i абамлеў. Заiкаючыся, запытаў:

- Д-дык й-йак жа гэта?!

- А вось так! - i старшыня пачаў рагатаць. - Цi не думаў ты, дзядзька, на рыбку вымяняць сена? - i зноў рагоча.

Бачыць Стуканок, што нелады, атрымалася асечка, i, схапiўшы торбу з рыбай, лататы з хаты! На ганку грэбнуў сваю аблавушку i - кулём са двара!

Бег дамоў, праклiнаючы ўвесь белы свет!

На нейкую хвiлiну ўляглася злосць толькi тады, як выпiў у кааператыве гарэлкi. Цэлую шклянку.

А дома, седзячы каля сабачай будкi, зусiм расчулiўся. Частаваў з торбы свежанькай рыбай Бобiка i скардзiўся яму:

- Думаеш, я скупы? Еш! Не столькi прапала... Думаеш, мне лёгка жыць? Усё жыццё галавой кручу! Аж у вачах цёмна становiцца. Не тое, што табе. Пад'еў, гаўкнуў i ўсё добра ў цябе. Ого, каб мяне хто кармiў дармовай рыбай, дык я не горш за цябе брахаў бы. Ага, брахаў бы. А ты, цюлень, толькi ад мух хаваешся, нiколi твайго голасу не пачуеш! - i ў Стуканка пачала падымацца на сабаку чорная злосць. - Дык ты ясi рыбку i думаеш, што я для цябе яе налавiў? А-а, воўчае мяса! - i выцяў нагою сабаку. - Выеш, не падабаецца?! Можа i ты iнцiлiгент? Дужа ўпадабаў свежанькую рыбку? От жа табе! От яшчэ! - i пачаў бiць сабаку.

Бобiк iрваўся з ланцуга, екатаў, хрыпеў. Потым азвярэў i ў момант аблажыў свайго гаспадара...

Прытрымлiваючы разлупленыя порткi, Стуканок бег ад сабакi. Аглянуўся, той iрваў на дробненькiя мэтлухi яго аблавушку, тую самую, на якой гаспадар некалi ў стральцоў зарабiў аж дваццаць рублёў.

У брамцы Стуканок нечакана сутыкнуўся са сваёй жонкай Маланняй. Абшкрабаны, збялелы, калоцiцца як асiнавы лiст. Уставiўся на яе мутнымi вачыма i пытае хрыплым голасам:

- Што, iнцiлiгентка?! Можа цябе на саначках пакатаць?!

- Угэй, ратуйце! - затрубiла да смерцi перапалоханая жонка i кiнулася ўцякаць. Заблыталася ў спаднiцы i чмякнулася ў дарожны пыл...

Неўзабаве Стуканок супакоiўся. А праз колькi дзён ён пайшоў у калгас касiць. Разумееце, такая ўжо нявыкрутка ў чалавека атрымалася. Прыкiнуўшы так i гэтак, вырашыў:

"Цяпер ужо такi час настаў, што цяжка дурней сябе каго-небудзь знайсцi... Мiнулiся леташнiя дразды..."

1958 г.