Кузьма Черный - Быльнiкавы межы (на белорусском языке) Страница 2

З труб вылiвалася туга-звонкае, срэбнае. I, як запылены чалавек махнуў унiз рукою, рванулася яно вiхурай, затапiла ўвесь свет, заскакала па саламяных стрэхах, i зусiм не чуваць стала ветру. З вулiцы пераскочыла яно праз саламяныя стрэхi, пераляцела цераз поле i там загаварыла. I вось, пераскокваючы цераз быльнiкавыя межы, прыбеглi людзi за некалькi вёрст...

У вулiцы знялi музыканты свае трубы з плеч, разнеслi па хатах, i асеннi вечар грануў чырвонаармейскiмi песнямi.

У той дзень, хто бачыў запыленага чалавека, ад маху рукi якога рванулася з медных труб нечуванае вяселле, радаснае захапленне, пакрыўшае поле, у тых, у глыбiнi пачуццяў, несвядома з'явiлася:

З той сiлай, якая адчуваецца ва ўсiм гэтым, можна прайсцi ўсю зямлю, перад ёю зацiхаюць вятры, робiцца нядужнай прастора адзiчэлых палёў...

У той вечар у Паўлавай хаце вакол цьмянай газоўкi сядзела за поўнач не шэсць, а восем чалавек, i два былi ў вастраверхiх чырвонаармейскiх шапках.

Нiякiх гутарак пра начное пасяджэнне ў Паўлавай хаце на вёсцы не было.

Людзi думалi, як гэта пачулi музыку за некалькi вёрст за кустамi, цераз усё поле, як гэта перамаглi людзi зыкамi поле ў час яго бурнага шуму...

Назаўтра пайшлi чырвонаармейцы з вёскi далей - раптам згiнулi так, як i з'явiлiся.

Асталося тады ў вёсцы вось што.

Вясковы скрыпач, Амелька, зняў паволi са сцяны сваю скрыпку, пiлiкнуў два разы па ёй смыкам, стукнуў у яе пальцам, прылажыў к ёй вуха, паслухаў i выйшаў у сенцы.

У раздум'i пастаяў ён хвiлiну i палез на гару. I там выбраў самы цёмны кут i закiнуў у яго сваю скрыпку.

А Павал выцягнуў з палiцы кнiжку i найшоў у ёй адрас свайго былога начлежнiка.

У яго ж паперах з'явiўся новы запiс:

"Зусiм знiшчыць быльнiкавы межы"...

У наступныя ночы ў Паўлавай хаце многа гаварылi над гэтым запiсам. Многа раз збiралiся яго выкасаваць. I, можа, сапраўды выкасуюць. I не адзiн раз, можа, будуць яго зноў запiсваць, i не адзiн раз, можа, зноў выкасоўваць.

Няважна.

Важна тое, што ўласнаю рукою, ад уласнай свядомасцi, ён раз ужо быў утворан, гэты запiс.

У наступныя ночы зноў галасiлi ў быльнiкавых межах ваўкi; у наступныя днi зноў падымаў вецер саламяны крык на вiхрастай галаве вёскi.

Няважна.

Важна тое, што ў вiхрастай галаве ёсць веда:

"На свеце iснуе тое, чалавекам створанае, чым можна заглушыць воўчыя галасы ў быльнiкавых межах i саламяны крык вёскi пад ударамi буйнага ветру".

1924