Неизвестно - Дубянецкі Страница 60

Расказаў Андрэй Мікалаевіч і пра былое возера Рагнедзь, што зусім нядаўна высахла і было засыпанае. “А можна было б, – сказаў ён, – пачысьціць і выратаваць яго. А то зрабілі багну”.

Карынфар не вярнулі.

10 чэрвеня 1986 году. Сядзім на “галодным пайку”. З таго, што тады недадалі, нічога не вярнулі. Урач мой ужо трэці дзень не паказваецца. Кажуць, хварэе. Учора замест яе абход рабіла Ірына Аляксандраўна Аляшкевіч. Сёньня – Алена Сяргееўна. Абедзьве яны – цудоўныя мілыя жанчыны, добрыя сьпецыялісты. Але ж, здаецца, ва ўсякім разе патрэбен “свой”, адзін урач. Ну, што ж, урачы таксама, на жаль, хварэюць.

Сёньня Алена Сяргееўна намерала ў мяне аж 170/100. Адразу прыслала ўкол дэбазола. Сугучна дзівасілу. А ў гэтага, глядзі ты, якая назва – дзіўная сіла. Значыцца, некалі сапраўды ўся надзея была на яго.

Зараз па калідоры прабег журналіст Міхайлаў. На хаду падаў руку і выдыхнуў: “В чём дело?” Я ў унісон яму энергічна паказаў правай рукою на левую частку грудзей: сэрца, маўляў. “А-а!” – не спыняючы хады, – працягнуў ён і хутка апынуўся побач з жанчынаю, якая сядзіць са мною за адным сталом. Значыцца, прыйшоў да жонкі. Праўда, дзень сёньня “глухі”. Тым радасьней ім абодвум.

Міхайлаў наогул дзіўны чалавек. Выдатны журналіст і раптам – чыноўнік, памочнік Старшыні Савету Міністраў. Я доўга зьдзіўляўся такім паваротам яго кар’еры, пакуль не дазнаўся, што гэта яго так схаваў былы Ленінградскі дыктатар Раманаў, нейкі блізкі жончын сваяк, калі Міхайлаў злоўлены быў у Менску на непрыстойнай афёры. Хутка і Раманаў зьнік і той, хто ратаваў Міхайлава ў сваёй канцылярыі – Уладзімір Бровікаў – з жалем разьвітаўся са сваёй пасадай, а Міхайлаў перайшоў у спадчыну наступнаму “прэм’еру”. Ну што ж! Усе любяць “хлёсткія” прамовы. Журналіст Міхайлаў спатрэбіцца!

Карынфар не вярнулі.

11 чэрвеня 1986 году. З раніцы ўзялі кроў на згортваемасьць. Вынік: 3’-5’. Хутка ўкацілі і каляску ЭКГ. На абходзе Алена Сяргееўна сёньня запеленгавала зусім нармальны ціск: 130/80. Цікава, а чаму ж тады няспынна глытаю нітрагліцэрын? Кепска, што з раніцы гэтыя спазмы распаўсюдзіліся ўжо на ўвесь дзень. Учора, напрыклад, цэлы дзень яны мяне перасьледавалі, аж да паўночы. Прыступаў мо дзесяць было!

Гадзінаў у дзесяць прывялі ў палату “папаўненьне” – 56-ці (ці - ...чатырох)-гадовага пенсіянера рэспубліканскага значэньня, інваліда другой групы, які вырашыў крыху яшчэ папрацаваць. Уладкаваўся ён недзе на “лёгкую” працу і адпрацаваў… роўна адзін дзень. Кажа, што, калі па-харошаму, дык учора павінен быў бы выклікаць “хуткую дапамогу”, “але пасаромеўся”. Неяк жонка за ноч выхадзіла, а сёньня “бадзёра” пайшоў зноў “працаваць” і вось апынуўся на бальнічным ложку. Зваць яго Іван Фядосавіч Аўрамчык.

Хутка пасьля знаёмства новенькі з нейкае прычыны расказаў мне пра адзін калгас у вёсцы Горы Магілёўскай вобласьці, дзе ён ня так даўно быў. Цікавы там старшыня. Герасімаў яго прозьвішча. Гадоў недзе 50 з нечым.. Каб затрымаць у калгасе моладзь, ён завёў добрыя парадкі. Вяртаецца, скажам, хлопец з войска, ён выпісвае яму 700 рублёў – без аддачы. Задумаў жаніцца гэты юнак – на табе ў падарунак яшчэ паўтары тысячы рублёў. Няма дзе жыць маладой сям’і – будуецца асобны дом коштам каля 16 тысячаў рублёў: 8 тысячаў пакрывае калгас, а 8 растэрміноўваецца на нейкі доўгі тэрмін. І хлопцы застаюцца. Цяпер Герасімаў бярэцца і за дзяўчат. Трэба думаць, што посьпех будзе і ў гэтым.

А як тут расьцьвітаюць і шматлікія дапаможныя галіны вытворчасьці – завод камбінаваных кармоў, завод травяной мукі. Альбо такі факт. Тут новую, атрыманую толькі што з заводаў, тэхніку, на поле адразу ня пусьцяць, бо выйдзе са строю. Кожны камбайн, трактар, касілка, сеялка і г. д. перарабляюцца. Гэта, між іншым, перш за ўсё папрок тым заводам, што іх выпускаюць, а ня “кемлівасьці” старшыні.

І вось дзіва. Нават ня дзіва, а заканамернасьць. Калгас гэты (імя Сьвярдлова) мяжуе з калгасам, які ўжо на тэрыторыі РСФСР. Значыць, ня толькі землі ў іх аднолькавыя, але і людзі тыя ж самыя. А вось вынікі гаспадарчыя – зусім іншыя. Беларускі калгас зьбірае ў сярэднім па 20 і больш цэнтнераў з гектару, а рускі – па 6-7 цэнтнераў. “Тут няма каму працаваць і няма чым працаваць,” – кажа родны брат нашага Герасімава, які дырэктарствуе таксама побач, у расейскім саўгасе.

…Сёньня серада – дзень наведваньняў. У мяне дома лазарэт, значыць, няма каму прыйсьці. Усяліўся нейкі вірус: перахварэла нібыта нечым прастудным Ірынка, ад яе – Галя; а вось цяпер – і сама наша цьвёрдакаменная маці. Цяжэй за ўсіх хварэе Галя. Яе вірус разгортваецца на фоне страшэннай алергіі. Вызначылі, што алергенам быў эрытраміцын. Яна ж не пераносіць антыбіётыкаў, а ёй ня хто-небудзь, а родная маці дала таблетку гэтага лякарства. Цяпер у дзяўчыны распух увесь твар, асабліва нос. А ёй жа трэба рыхтавацца да кандыдацкага экзамену па філасофіі – па прадмеце, якога яна да таго ж і ня любіць. Яго ж так савецкія “філосафы” палітызавалі, што, не чытаючы газеты “Правда”, не здасі. А можаш нічога не чытаць, апроч партыйных газетаў, і будзеш “ведаць” гэты прадмет!

Нядаўна і ў Ірынкі атрымалася трагедыя з аналагічным прадметам – навуковым камунізмам. Яна ішла на дыплом з адзнакай пры ўмове, што гэты, апошні дзяржаўны экзамен будзе здадзены на “выдатна”. Яна здала яго на “добра”. Таленавітая дзяўчына, і часу на падрыхтоўку хапала, а вось гэты, з дазволу сказаць, “навуковы” камунізм не ўпусьціла ў сваю сьветлую галаву. Як яна толькі на “4” яго выцягнула! Цяпер будзе дыплом звычайны. Нічога! Ад гэтага яе прыроднага і здабытага розуму не паменшала.

Аднак візіты да мяне былі: Мікола, Галя Капылова (сястра Марыі Дубянецкай – рэд.), Толя Кудраўцаў і Стась (брат М. Дубянецкага – рэд.).

Карынфар не вярнулі.

12 чэрвеня 1986 году. Ціхая сенсацыя: страляўся Пілатовіч!!! Страляўся ды няўдала – застаўся жыць ці мучыцца. Цяпер ён у 4-й гарадской бальніцы. Чаму ня тут? Каб менш людзей ведала пра гэтую падзею? Там жа яго ніхто ня ведае, хто ён такі. А быў жа і першым сакратаром абкаму партыі, і сакратаром ЦК КПБ, і надзвычайным і паўнамоцным паслом СССР у Польшчы. Перад пенсіяй, на якую яго нядаўна прагналі, ён займаў уведзеную сьпецыяльна для яго дадатковую пасаду намесьніка Старшыні Савету Міністраў БССР. Гэта сюды яго кінулі, калі Герэк паскардзіўся на яго Брэжневу, што занадта камандуе не сваёй краінай.

Пакуль вядома толькі, што страляўся ён з паляўнічай стрэльбы ў рот (ці ў падбародак). Дома не было нікога, пачулі суседзі і выклікалі міліцыю. З яе дапамогаю ён і быў дастаўлены ў бальніцу.

Дазнаўшыся пра гэта, мой новы сусед зьдзівіўся: “Чаго ж яму не хапала? 350 рублёў пенсіі меў, 30 гадзінаў машыннага часу і іншыя прывілеі”.

Усяго, вядома, хапала. Мабыць, узяў роздум, што не таму служыў. Альбо яшчэ горш: адчуў, нарэшце, і сваю віну перад народам. А людзі такога рангу – далёка не анёлы. Іх афіцыйныя пасады толькі служаць прыкрыцьцём іх асноўных, антынародных справаў.

Памяць падсунула і іншыя, аналагічныя пілатовічскаму, факты. Напрыклад, самазабойства былога рэктара Менскага політэхнічнага інстытуту Ткачова – з год, максімум два гады таму. Гэта быў зусім, як кажуць, “благополучный”, удачлівы і персьпектыўны “вучоны”. Усе навуковыя ступені і званьні сыпануліся на яго, як з таго славутага рога. Дасягнуў у свае маладыя гады усяго, чаго, як правіла, таксама ўдачлівыя дзеячы дасягаюць толькі напрыканцы сваёй кар’еры. А гэтаму “чаго не хапала?”

Карынфар не вярнулі.

13 чэрвеня 1986 году. Неяк я зьвярнуў увагу, што ў руках “дасужых” людзей бачу кнігі ўсё больш з прачытаным пачаткам іх і рэдка калі дачытваемыя да канца. Так і цяпер. Андрэй Мікалаевіч пачынаў чытаць “Гарады і гады” К. Федзіна, Васіль Максімавіч прыкладна столькі ж прачытаў нейкай тоўстай палітычнай кнігі пра савецкую дыпламатыю. “Новенькі” Іван Фядосавіч прыйшоў з пачатай, праўда, прыкметна, кнігай А. Чакоўскага “Перамога”.

Гэтых усіх дзеячаў фармуе і адпаведная літаратура. А яна пішацца і “адпаведнымі” пісьменьнікамі, якія займаюць, дарэчы, пануючае становішча ў Саюзе пісьменьнікаў.

Цікавы яшчэ вось які мой вывад. “Гэтыя дзеячы” паміж сабою нярэдка так крытыкуюць савецкія парадкі, што “аж пух ляціць” з іх. Аднак да пэўнае мяжы! Напрыклад, учора наш “новенькі” накідаў мне ў дыскусіі столькі пасылак, што мне засталося толькі падвесьці рысу і сказаць: “Правільна сістэма не функцыянуе” (маецца на ўвазе савецкая “сацыялістычная”). Пры гэтых маіх словах мой апанент падхапіўся на сваім ложку і даволі злосна сказаў: “Вы што ж, прапануеце замяніць яе прыватна-ўласьніцкай сістэмаю?”. Я ўхільна адказаў: “Я толькі зрабіў лагічную выснову з вашых пасылак. Дарэчы, я падзяляю вашыя аргументы і назіраньні”. Ён застаўся задаволены, што я згодны з ім. Праз некаторы час ён вельмі насьцярожыўся, калі я пасьля яго салодкіх дыфірамбаў у адрас Леніна сказаў, што “Ленін ня менш памыляўся, чым і любы ня-Ленін: ён быў ча-ла-век, а не прышэлец з космасу.”